بعد از فکر گناه، چه کنیم تا مبتلای به آن نشویم؟

بسمه تعالی

 درس اخلاق حضرت آیت‌الله قرهی(مدّ ظلّه العالی)

با موضوع : مراقبه

چه کنیم خطورات ذهنی‌مان، در قلب، ساکن نشود

راه کنترل نفس و رسیدن به مقام انسانیّت، برون‌رفت از رذائل است و راه برون‌رفت از رذائل، برون‌رفت از خواطر نفسانی و شیطانی است.

بیان کردیم خواطر اربعه داریم: خواطر ربّانی، ملکی، نفسانی و شیطانی. به نظر می‌رسد برخی از بزرگان به علّت حرمت قائل بودن برای خواطر ربّانی و ملکی، آن‌ها را در ابتدا بیان کردند. امّا به حقیقت انسان باید خاطر نفسانی را کنترل کند تا به مراحل خواطر ملکی و ربّانی برسد. گرچه این خواطر، جفت جفت هستند. انسان از خاطر ملکی به خاطر ربّانی سیر صعودی پیدا می‌کند و از خاطر نفسانی به خاطر شیطانی، نزول از سفلی به أسفل می‌یابد.

امّا خاطر یعنی آن چیزی که بر قلوب انسان‌ها می‌گذرد و هیچ کس نیست که از خواطر، بهره نداشته باشد. یعنی انسان بی‌خواطر در عالم موجودیّت ندارد. منتها بعضی که به مقام حقیقت انسانیّت رسیدند، در خواطر ربّانی، بالنّهایه و اقلّ آن، خواطر ملکی، سیر و سلوک دارند و سالکین الی الله از این خاطر ملکی به خاطر ربّانی، سیر صعودی پیدا می‌کنند و حال آن‌ها، حال بندگان حقیقی خدا می‌شود.

امّا یک نکته مهم این است که اولیاء خدا و بزرگان در تفسیر خاطر بیان می‌کنند: هر چه بر قلب آدمی وارد شود، چه به صورت خطاب یا تشویق یا نوع دیگر باشد، خواطر نام دارد.

نکته بسیار مهم که ما در بحث قلب - که کتابی هم به نام «دلت کجاست»، با توجّه به مضامین آن جلسات چاپ شده است، اعم از این که قلوب مختلف است و برخی قلب‌ها، الهی است و ... - بیان کردیم این بود که منظور از قلب، باطن است و آن مرکز ادراکات انسانی است.

البته یک نکته بسیار مهم که باید در آن تأمّل کرد، این است که هر چه بر ذهن خطور پیدا کند، عنوان خاطر قلبی نیست که به فضل الهی، این نکات را در بین مباحث بیشتر توضیح می‌دهیم؛ چون بحث بسیار مهمّ، عالی و کارگشایی است که به فضل الهی در آن، راه برون‌رفت از خواطر نفسانی و شیطانی را با توجّه به نسخه‌هایی که اولیاء خدا داده‌اند، مطرح می‌کنیم.

قسمتی از آنچه به ذهن خطور می‌کند، بر قلب ورود پیدا می‌کند و این‌جاست که آغاز حرکت به سوی خوبی‌ها و یا نعوذبالله به بدی هاست. این که تبیین می‌شود اسّ و اساس خطورات بر قلب است، به این دلیل و برهان است: ذهن، گذراست؛ یعنی یک چیزی بر ذهن می‌گذرد. گرچه اولیاء خدا نسبت به مطالب نفسانی و شیطانی ذهنی هم، بیان می‌فرمایند: بلافاصله لفظ استغفار را بیان کنید که در عالم که عالم اثر و مؤثّر است، لفظ استغفار عامل می‌شود که آن خطورات ذهنی به قلب ورود پیدا نکند.

گاهی خطورات ذهنی چون از همزات است - «أعوذ باللّه السّمیع العلیم من همزات الشّیاطین و أعوذ باللّه أن یحضرون إنّ اللّه هو السّمیع العلیم» - به قدری نرم و گذراست که انسان نمی‌فهمد.

لذا اولیاء خدا یک نسخه دیگر دادند که من در همین ابتدا بیان می‌کنم. می‌گویند: دلیل این که نبیّ مکرّم، محمّد مصطفی(صلّی اللّه علیه و آله و سلّم)، هم از باب تطهیر خطور نفسانی و شیطانی ذهنی برای امّتش و هم از باب ترغیب و تشویق آنان، بیان فرمود: من نبیّ مکرّم، در روز، حداقل هفتاد مرتبه، استغفار می‌کنم. خود این استغفار نکته بسیار مهمّی است و یک دلیل این که در اذکار رجب المرجّب و حتّی شعبان‌المعظّم، استغفار زیاد است و به ما دستور داده‌اند استغفارات با الفاظ مختلفی در این ماه‌ها بیان کنید - که یک مقداری از آن‌ها را سیّد بن طاووس، آن آیت عظمی در کتاب اقبال تبیین فرموده‌اند و ... 

بیانات رهبر معظم انقلاب درباره بعثت پیامبر اکرم (ص)

یک درس فراموش‌نشدنی

یادآوری بعثت به معنای یادآوری یک حادثه‌ی تاریخی نیست -این آن نکته‌ای است که ما باید در مواجهه‌ی با این حادثه‌ی بزرگ و این خاطره‌ی ارجمند بشری و انسانی همیشه به یاد داشته باشیم- بلکه تکیه‌ی بر این خاطره‌ی پرشکوه در حقیقت تکرار و مرور یک درس فراموش‌نشدنی است در درجه‌ی اول برای خود امت اسلامی؛ چه آحاد امت، چه برجستگان و نخبگان امت -سیاستمداران، دانشمندان، روشنفکران- و در درجه‌ی بعد برای همه‌ی آحاد بشریت. این، تکرار یک درس است، تکرار یک سرمشق است، یادآوری یک حادثه‌ی درس‌آموز است.

دیدار مسئولان نظام به مناسبت مبعث حضرت رسول اعظم (ص) ۰۹/۰۵/۱۳۸۷

مبعث و راه دشوار آینده‌ی ما

ما مسلمان‌ها البته باید قدر بدانیم؛ باید در پدیده‌ی بعثت بیندیشیم؛ باید از آن درس بگیریم؛ باید این گذشته‌ی پرفروغ را چراغی کنیم برای راه آینده‌ی دشوار خودمان که در پیش داریم.

بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام به مناسبت مبعث پیامبر مکرم اسلام ۱۱/۰۶/۱۳۸۴

هدف بعثت دعوت به توحید بود

بعثت نبی اکرم در درجه‌ی اول، دعوت به توحید بود. توحید صرفاً یک نظریه‌ی فلسفی و فکری نیست؛ بلکه یک روش زندگی برای انسان‌هاست؛ خدا را در زندگی خود حاکم کردن و دست قدرت‌های گوناگون را از زندگی بشر کوتاه نمودن. «لااله‌الاالله» که پیام اصلی پیغمبر ما و همه‌ی پیغمبران است، به معنای این است که در زندگی و در مسیر انسان و در انتخاب روش‌های زندگی، قدرت‌های طاغوتی و شیطان‌ها نباید دخالت کنند و زندگی انسان‌ها را دستخوش هوس‌ها و تمایلات خود قرار دهند.

اگر توحید با همان معنای واقعی که اسلام آن را تفسیر کرد و همه‌ی پیغمبران، حامل آن پیام بودند، در زندگی جامعه‌ی مسلمان و بشری تحقق پیدا کند، بشر به سعادت حقیقی و رستگاری دنیوی و اخروی خواهد رسید ... 

تیرهای بلا به سمت این سیّد عظیم­الشّأن می­آید، شما سینه­ هایتان را سپر کنید!

آیت الله قرهی در درس اخلاق فرمودند:

آیت­الله مولوی قندهاری(اعلی اللّه مقامه الشّریف)‌، آن کنز خفی الهی به بعضی از دوستان فرمودند: من یکی دو نفر را در اوج اوج می­بینم. تعجّب کردیم، گفتیم: آقا! چطور؟ فرمودند: آن­ها خلّص تمام بزرگان هستند، خلّص شیخناالاعظم، خلّص ... هستند!

گفتیم: چه کسانی؟ فرمودند: می­بینم چطور برای باوفا بودن به حضرت حجّت(‌صلوات اللّه علیه و عجّل اللّه تعالی فرجه الشّریف)‌    نسبت به این سیّد عظیم­الشّأن[1] با وفا هستند؟! دو سه مرتبه فرمودند: تیرهای بلا به سمت این سیّد عظیم­الشّأن می­آید، شما سینه­هایتان را سپر کنید!

همین طوری نیست، امتحان می­کنند! «إِذِ ابْتَلى‏ إِبْراهیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُن»[2] اگر می­خواهید باوفا باشید و برای سربازی آقا انتخاب شوید، ببینید به ولایت و ولی امر مسلمین باوفا هستید یا نه؟! - هرکس هرچه که می­خواهد بیان کند، می­دانید من شیمیایی هستم و اگر شیمیایی به خونم بریزد، تا شش ماه هم زنده نیستم! من آخرتم را برای دنیای کسی نمی­دهم. کدام انسان که نیم­چه عقل داشته باشد، می­آید آخرتش را برای دنیای کسی بدهد؟! -

نمی­گویم و پرده را بالا نمی­زنم که بعضی چگونه بودند امّا رفوزه شدند، نمره ولایی­شان صفر شد و از سربازی امام زمان(‌صلوات اللّه علیه و عجّل اللّه تعالی فرجه الشّریف) خارج شدند، 

خانواده تراز و خانواده مدرن

استاد حسن عباسی در دومین نشست بصیرت‌افزایی با موضوع خانواده و فضای مجازی در حسینیه امام خمینی(ره) همدان به بررسی تأثیرات رسانه بر ذهن و زندگی مردم پرداخت و از زوایای پنهان جنگ نرم دشمن علیه اسلام و کشورهای اسلامی‌سخن گفت.

ایشان به تشریح چگونگی مدیریت رسانه با استعانت از قرآن کریم برای جوانان و خانواده‌ها پرداخت.

رئیس مرکز بررسی‌های دکترینال در این نشست، عصر حاضر را دنیای تصاویر خواند و  اظهار کرد: تا ۳۰ سال گذشته مطلبی گفته و یا خوانده می‌شد و شنونده و یا خواننده، تصویری را در ذهن خود مجسم می‌کرد در حالی که در دنیای امروز بیشتر به ارائه مستقیم تصویر پرداخته می‌شود.

وی با بیان اینکه در دنیای امروز تدریس با فیلم، انیمیشن و به صورت سینمایی انجام می‌شود، افزود: در کمتر از ۱۰ سال آینده زمان تحصیل در دانشگاه‌ها و آموزش و پرورش به زیر ۶ سال و در مجموع ۱۲ سال می‌شود.

عباسی تصریح کرد: این در حالی است که زمان تحصیل در حال حاضر ۲۴ سال است که در مجموع ۱۲ سال آن پرت است.

وی با بیان اینکه آموزش تفریحی بهترین نوع تعلیم است، ادامه داد: پیچیده‌ترین مسائل تربیتی را به کلاس اولی‌ها می‌توان از طریق انیمیشن آموزش داد به طوری که یک کارتون، پیچیده‌ترین نظریات را به ساده‌ترین شکل ممکن بیان می‌کند.

عباسی با بیان اینکه در جنگ‌های امروزی دیگر جسم را نمی‌کشند بلکه قلب و روح را تسخیر می‌کنند، خاطرنشان کرد: دشمن در جنگ نرم با ابزار فرهنگ و هنر جای حب و بغض را تغییر داده و قلب انسان را تسخیر می‌کند.

وی با اشاره به اینکه امروزه می‌توان مطالب بسیار پیچیده در سطح فوق لیسانس و دکترا را با یک انیمیشن ارائه داد، گفت: تیراژ کتاب‌های علمی‌در تهران به زیر یک‌هزار نسخه می‌رسد زیرا بیشتر افراد از طریق فیلم مستند کار علمی‌می‌کنند.

عباسی با بیان اینکه با کودک امروز باید با تصویر صحبت کرد، افزود: در عصر حاضر دیگر نمی‌توان با تابلو و نوشتن بر روی آن مطالب را به کودکان و نوجوانان امروز منتقل کرد زیرا مخاطب به سند سخنان ارائه شده نیز توجه دارد.

وی با تأکید بر اینکه برای تشریح هر تصویر ۹ هزار کلمه نیاز است، تصریح کرد: نوشتن جایی در عصر آینده ندارد و تصویر همه قلمرو عالم را تسخیر خواهد کرد.

رئیس اندیشکده یقین با بیان اینکه رسانه به دلیل تأسی بر روابط قصه گونه تأثیر فراوانی دارد، ادامه داد: از آنجا که فیلم و انیمیشن در قالب قصه بیان می‌شود، تأثیر فراوانی دارد.

وی با تأکید بر اینکه قرآن کریم نیز به زبان قصه موارد گوناگون را بیان می‌کند، خاطرنشان کرد:... 

وفای به عهد از خصایص سربازان حضرت حجة عج الله تعالی فرج الشریف است

حضرت آیت الله قرهی در آخرین درس کلاس اخلاق خود گفتند:

یکی از خصایص سربازان وجود مقدس مولا که عامل می شود حضرت آنها را به عنوان سرباز انتخاب کند، وفاداریست.

وفای به عهد از خصایص سربازان حضرت حجة است.

یک دلیل اینکه حضرات معصومین (علیهم صلوات المصلّین )که امامان بر حق بودند، نتوانستند حاکمیت بر جامعه داشته باشند و فقط مولی الموالی ،آن هم مقطع کوتاه ،دلیل، بی وفایی اصحاب بوده است . دلیل بی وفایی یاران  و لشگر و سربازان آنها بوده است ،لذا وجود مقدس حضرت ابی عبدالله الحسین(صلوات الله و سلامه علیه )وقتی می خواهند تجلیل کنند از یاران و سربازان خودشان ،آن نکته ای که به آن اشاره می فرمایند، این است: با وفاترین انسانها .

لذا عندالله تبارک و تعالی، اگر کسی به عهد و پیمانش وفا نکرد، مبتلای به گناه کبیره شده است.

یک نکته بسیار عالی را سید عظیم الشأن آیت عظمی ، سید رضی علم الهدی ،همانکه نهج البلاغه را گرد آوری فرمودند،شاگرد حضرت شیخنا الاعظم ،حضرت مفید عزیز (روحی له الفدا و سلام الله علیه) بیان فرمودند که نکته نابی است .ایشان بیان فرمودند: یکی از عهدها و پیمان هایی که خدا از انبیاء عظام گرفت تا آنها را به مقام نبوّت برساند ،اینست که حتماً باید با وفا باشید و نشده است نبی ای، نبی بشود و ولی ای، ولی بشود ،حجت خدایی حجت بگردد الّا به اینکه خصیصیه وفا در او بسیار بسیار قوی است. نکته، نکته مهمی است. با وفا بودن از خصایص انبیاء عظام است. لذا یک نکته بسیار خوبی را اولیاء تبیین کردند که باید در آن تأمّل کرد ،علت پیروزی حضرت حجة ابن الحسن المهدی (صلوات الله و سلامه علیه و عجل الله تعالی فرجه الشریف ) اینست که قبلش سربازان با وفا تربیت می کند.

عجیب است این نکته ،دو نفر آمدند محضر آمیرزا جواد آقای ملکی تبریزی آن عارف بزرگوار ،آن آیت حق و با هم اختلاف داشتند ،آقا هردو را می شناخت. یکی از آن دو گفت: آقا! ایشان به من قول داده ملکی را که خریدم در فلان موقع تحویل بدهد ،یک ماه از من مجدد فرصت خواست با اینکه خودم اذیت و آزار می شدم قبول کردم الان حدود دو ماه از آن وعده قبلی می گذرد ،هر روز بهانه ،ایشان هم قسم دادند بیا، هرچه آقا گفت ،گفت : آقا من گرفتارم نمی توانم .آقا فرمود : بر چه اساسی عهد و پیمان بستی ؟ گفت فکر می کردم می توانم .حضرت فرمود: وقتی یقین نداشتی، فکرت بیجا بوده است ،بعد اشاره کرد به او ،من باز فرصتی از تو می خواهم، انشاءالله جور می شود ،دو هفته فرصت بده...