دوسته خوووووب

همه چی

دوسته خوووووب

همه چی

عجایب هنرهای داروینیستی

تطور گونه‌ها در هنرهای داروینیستی

اکنون سینما، انیمیشن، و بازی‌های رایانه‌ای، محملی برای ارائه و نشر داروینیسم شده‌اند. پرسش این است که فیلم‌ها و بازی‌های داروینیستی چه روندی را طی می‌کنند.

در بررسی ارتباط میان علم و مذهب، داستان آدم و حوا در تناقض با توافق علمی Evolution، در مکتب داروینیسم است.

اینکه نسل انسان‌ها و گونه‌های انسانی از دو نفر (آدم و حوا)، که چندین هزار سال پیش از عرش به زمین هبوط کرده‌اند، شکل‌گرفته و گسترش یافته، در علم فقط با یک جهش غیرممکن قابل توجیه است.

این تناقض و ابهام باعث می‌شود که انسان ساینتیست با کنار گذاشتن مذهب به راحتی Evolution، را در تمام پدیده‌ها و ساحت‌ها بپذیرد؛ او نسل انسانی را نیز مشمول این قانون دانسته و تمام تلاش‌اش را برای موجه جلوه‌دادن آن می‌کند.

بر این اساس بشر ساینتیست با سلاح علم به حرمت حضرت آدم،‌ به‌عنوان اولین پیامبر الهی هجوم می‌برد. همچنین ارزش و مرتبه انسانی را، که خداوند او را خلیفه‌الله دانسته و روح الهی را در او دمیده، در حد حیوان پایین می‌آورد.

او سال‌ها، ده‌ها و صده‌ها تلاش کرده تا با یافتن فسیل‌ها و بقایای استخوان موجودات انسان‌نما، برای Evolution انسان مدرک بدست آورد. او این سیر را از صفر پیدایش موجه می‌داند و اینجاست که با سد دین برخورد کرده و تلاش در نابودی آن دارد.

اما دین و اختصاصاً دین اسلام و کتاب قرآن به‌عنوان کتاب کامل و جامع الهی در مورد صفر پیدایش انسان و هبوط او چه پاسخی دارد؟

آیا اولین انسان حضرت آدم،‌ نبی و پیامبر الهی است؟ یا داستان پیدایش بر محور دارونیسم می‌گردد؟

براساس نظر متفکران، زمانی فرا می‌رسد که Evolution[۱] در روند خود، براساس اصل بقاء اصلح، به مرحله‌ی توقف و مرگ می‌رسد؛‌

در این زمان ادامه‌ی حیات وابسته به [۲]Revolution، خواهد بود. Revolution، با ایجاد یک جهش اساسی و غیرممکن چرخ‌دنده حیات را مجدداً به راه می‌اندازد. اینگونه است که تحولات ناگهانی در عالم طبیعت بخشی از این نظام تعریف می‌گردند.

اما آیا آنچه علم از آن سخن می‌گوید و سعی در اثبات تجربی آن دارد، تمام آن چیزی است که هست؟ آیا انسان فقط پوست و گوشت و استخوان است؟ و یا زمین فقط کپه‌ای از خاک، سنگ، ماگما و … است؟

جایگاه روح و نفس کجاست؟ اگر Evolution، به معنی تطور ماده، جسم پدیده و انسان است، آنگاه تکامل نفس انسان چطور تعریف خواهد شد؟

آیا عقل و روح که از سوی خداوند به انسان هبه شده، دچار تطور می‌شود؟ روح و عقلِ نخستین انسان در قیاس با انسان امروزی چگونه بوده است؟ در انسان آینده به کجا خواهد رسید؟

علم با محدود کردن انسان به جسم و ماده تمام سؤالات در مورد روح و نفس را نادیده می‌گیرد. انسانِ مدرنِ ساینتیست با مرجع قرار دادن اصل انتخاب طبیعی و فرضیه تطور گونه‌های داروین، ضرورت وجود پروردگار را زیر سؤال می‌برد. از نظر او Evolution، خداست؛ و زمانی که چرخه در حال توقف باشد Revolution، رخ می‌دهد تا چرخه مجدداً به حرکت بیفتد؛ این قانون طبیعت است.

به‌راستی رابطه Evolution، با Revolution، چیست؟

یکی از راه‌هایی که همواره جهت تثبیت و القاء تفکرات و فرضیه‌ها به‌کار برده شده است، آثار هنری بوده‌اند؛‌ که به دلیل القاء غیرمستقیم، بسیار مؤثر عمل کرده‌اند. تثبیت جهان شمول بودن اصل Evolution، نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. آثار گوناگون هنری، حتی اگر کاملاً به این موضوع نپرداخته باشند، در اجزاء این اصل را مد نظر قرار داده‌اند. چرا که این اصل در تفکر انسان مدرن ریشه دوانده و او اجدادش را حیوانی می‌داند که در اثر Evolution به این مرحله رسیده است. او می‌داند که بر همین اساس روزی خود نیز در انتهای زنجیره قرار خواهد گرفت.

از حوزه‌هایی که در سال‌های اخیر آشکارا به این مسأله پرداخته است، بازی‌های اندرویدی است. دسترسی راحت و رایگان به این بازی‌ها در کنار طراحی جذاب آن کاربران زیادی را در رده‌های سنی مختلف به خود مشغول می‌دارد؛ هر چند که جامعه هدف این بازی‌ها، کودکان ۳ تا ۱۰ ساله معرفی شده‌اند.

دسته‌ی متنوعی از این بازی‌ها که با عنوان Evolution…، نام‌گذاری شده‌اند را می‌توان در صفحه بازی‌های نرم‌افزار بازار اندرویدی یافت. کاربر در این بازی‌ها با ترکیب گونه‌ها، سیر تطور را مدیریت کرده و در مرحله‌ی نهایی موجودی عجیب‌الخلقه را ایجاد می‌کند؛ کشف ترکیب جدید در هر مرحله از بازی کاربر را مشتاق ادامه آن می‌کند. تا آنجا که در مرحله نهایی موجودی که یک پدیده‌ی عادی بود، با ترکیبی عجیب به مقام خداوندگاری می‌رسد.

یکی از ویژگی‌های بسیار مهم این بازی‌ها خاصیت اعتیادآور آن‌هاست. لذا کاربر مدت‌ها با بازی سروکار خواهد داشت و اصل Evolution، در ذهن او تثبیت می‌گردد. همچنین از جمله ویژگی‌های مشترک این دست بازی‌ها تأثیر زمان و میزان امتیاز بر زمان، در عبور از مراحل بازی ست.

برای مثال می‌توان به بازی‌هایی همچون Cow Evolution، Zebra Evolution، Giraffe Evolution، Goat Evolution، Platypus Evolution، Cat Evolution اشاره کرد؛ به همین ترتیب هر روز ورژن جدیدی از بازی مربوط به یک پدیده و یا جانور از اختاپوس گرفته تا جوجه، به لیست این بازی‌ها افزوده می‌شود.

اما شاید جدیدترین نمونه اضافه شده به این سری بازی‌ها، بازی Money tree باشد. این بازی در ساختاری تقریباً ساده‌تر از سری بازی‌های Evolution، به تطور پول یا همان Money Evolution، می‌پردازد.

تأکید بر سیستم بایولوژیکی زایش پول و کار کردن آن در این بازی قابل توجه است. این بازی با ویژگی اعتیادآورش کاربر را سرگرم رشد پول‌هایش می‌کند.

درخت پول از یک دلار که سر از خاک برآورده شروع به رشد کرده و تا رسیدن به یک درخت غول‌پیکر که ریشه در کره‌زمین دارد، به بزرگ شدن ادامه می‌دهد.

روند رشد این درخت یادآور درخت فلسفه است که از آرخه آغاز می‌گردد. منتها اینجا ماده‌المواد چیزی نیست جز دلار!

این بازی در اولین نگاه یادآور داستان پینوکیوست که فریب روباه مکار و گربه‌نره را خورده و سکه‌هایش را به هوس کاشتن و تبدیل به درخت سکه شدن به آن دو می‌سپارد.

همچنین یکی از امتیازهای بازی که امکان خرید را به کاربر می‌دهد، دانه‌های لوبیایی است که به داستان لوبیای سحرآمیز طعنه می‌زند.

تعمیم دادن Evolution، به تمام پدیده‌ها باعث می‌شود تا این اصل توسط کاربر در مورد انسان نیز پدیرفته شود. با این هجمه‌ی اندیشه‌ای، رویکرد آیت‌مدار در خلقت پدیده‌ها نیز زیر سؤال می‌رود.

همواره فیلم‌ها و انیمیشن‌هایی برای کودکان و نوجوانان با چنین مضامینی ساخته شده است. اما در سال‌های اخیر این مسأله با وضوح و صراحت بیشتری به تصویر کشیده می‌شود. ضمن اینکه اپیدمی این تفکر در آثار اروپایی نیز شدت گرفته است. یکی از این نمونه آثار که در سال ۲۰۱۵ ساخته شده و محصول کشور فرانسه می‌باشد Evolution Man، است.

داستان این انیمیشن در رابطه با میمون انسان‌نمایی به نام Edouard، است که یک روز صبح از روی شاخه درخت به زمین افتاده و دستش می‌شکند؛ این مشکل و تلاش او برای نجات خود و حفظ حیاتش، باعث اختراع[۳] روش راه روفتن بر روی دو پا توسط او می‌گردد؛ اما او در جنگل‌های وحشی ساوانا تنهاست؛ پس در جستجوی هم‌نوعانش برمی‌آید. او با هوش بالا و قدرت خلاقیتی که دارد، آتش، شکار، خانه‌سازی مدرن، عشق، … و امید را اختراع می‌کند.

این انیمیشن در کنار کیفیت خوب و جذاب، برگ برنده‌ی طنز موقعیت و کلام را نیز در اختیار گرفته است، تا به این ترتیب کودک و نوجوان را همراه خود کند. با به تصویر کشیدن روند تطور در مورد انسان در انیمیشن Evolution Man، اجداد انسان، میمون‌هایی هستند که در اثر یک اتفاق ساده به شرایط امروز رسیده‌اند. خبری از خدا و چرایی خلقت انسان نیست. رابطه عبد و رب معنا و جایگاهی ندارد. هر چه بوده یک اتفاق بوده و بس!

همانقدر ساده که کودک در بازی Cow Evolution، دو گاو کوچک را با هم ترکیب کرده و یک گاو حلقه‌دار می‌سازد و دوباره از ترکیب دو گاو حلقه‌دار یک گاو سه چشمِ پنج‌شاخ می‌سازد و ….!

این انیمیشن به‌عنوان یک برنامه مکمل در کنار بازی‌هایی که کودک در آن‌ها خود روند Evolution، را تجربه و کشف کرده، آخرین ضربه‌ها را به باور او وارد می‌سازد. باوری که ریشه در دین دارد.

امروز جنگ در حوزه اندیشه و باور آنقدر گسترده شده که مانند هر جنگی کودکان بی‌گناه‌ترین قربانیان آن باشند؛ دردناک‌تر از درد بی‌هویتی و بریده شدن از اصل و ریشه دردی نیست؛ که انسان با همه شناختی که از او داریم چیزی نیست جز یک حیوان که بر حسب اتفاق سعی در حفظ بقاء خود دارد. نه خاستگاه مقدسی، نه بهشتی، نه خدایی و نه شجره طیبه‌ای؛ هیچکدام معنا ندارد. پس فقط باید تلاش کرد تا زنده ماند!

این نقشه انسان در وادی علم است. آیا این تعریف جامعی است؟

انسانی که ما در دین اسلام و از کتاب قرآن می‌شناسیم، اما موجود دیگری است. نقشه انسان در قرآن، موجودی را به تصویر می‌کشد که ریشه در عالم بالا دارد.

روشن شدن این دیدگاه در مورد انسان و بهاء و ارزش او در نزد پروردگار برای کودکان و نوجوانان ضرورتی است که امروز با هجمه‌های همه جانبه، بیش از هر زمان دیگری لازم به نظر می‌رسد.

او باید بداند که روند عهد از حضرت آدم (ع) آغاز شده است، و روند تاریخ تنها تلاش در لکه‌دار کردن عظمت انسان دارد و نمی‌تواند همه سوال‌ها را در مورد انسان پاسخ دهد.

برای تکمیل این مبحث لازم است به چند نکته اشاره کرد.

همزمانی جریان تولیدات گسترده در این حوزه با تحولات انقلاب‌گونه در گوشه‌گوشه جهان،‌ تقارن عجیبی را رقم می‌زند.

شاید نگاهی به فیلم Dawn of the Planet of the Apes، محصول سال ۲۰۱۴، نگرانی انسان مدرن را از آینده‌ای به تصویر می‌کشد که ساخته خود اوست.

این فیلم که روایت‌گر ماجرای انقلاب میمون‌ها بر علیه انسان‌ها و تسخیر حکومت توسط آن‌هاست به بحران گروه‌های تروریستی مثل داعش نیز طعنه می‌زند. بحرانی که ساخته‌ی سیاست‌های تفکر مدرن و انسان ساینتیست است.

این نکته با بررسی فیلم Rise of the Planet of the Apes، محصول سال ۲۰۱۱، آشکار می‌گردد. در فیلم دانشمند جوانی با آزمایش بر روی میمون‌ها، سعی در کشف دارویی برای درمان بیماری آلزایمر پدرش است؛ در جریان این آزمایشات باعث ایجاد جهش ژنتیکی در میمون‌ها شده و جنگی را میان میمون‌ها و انسان‌ها رقم می‌زند.